Հայաստանը հարուստ պատմությամբ, ապշեցուցիչ լանդշաֆտներով և խոհարարական ժառանգությամբ հարուստ երկիր է, որն արտացոլում է իր հին ավանդույթներն ու կենսունակ մշակույթը: Եթե դուք սիրում եք սնունդ, ապա Հայաստանով ճանապարհորդելը իսկական խնջույք կլինի Ձեզ համար՝ դարերի ընթացքում զտված համերով՝ անուշաբույր խորոված միսից մինչև յուրահատուկ լցոնած բանջարեղեն և թարմ հաց: Հայկական խոհանոցը լի է վառ համերով և ջերմացնող ավանդույթներով: Ահա մի քանի ուտեստներ և խոհարարական փորձառություններ, որոնք չպետք է բաց թողնել:
7 համեղ և հայտնի լավագույն ուտեստներ Հայաստանում
- Խորոված
- Ջենգյալովի հաց– Խոտաբույսերով լցված տափակ հաց
- Ղափամա - Տոնական ուտեստ
- Լավաշ
- Հայկական պանրի և գինու համտես
- Հայկական ավանդական տոլմա
- Գաթա
Խորոված
Խորովածի` հայկական տարբերակը, պարզապես ուտեստ չէ, այն սիրելի ավանդույթ է հատկապես տոների և սիրելիների հետ հավաքույթների ժամանակ։ Սովորաբար օգտագործվում է մարինացված խոզի, գառան կամ հավի միս, որը տապակվում է բաց կրակի վրա՝ ճաշատեսակին տալով ծխագույն և նուրբ համ։ Յուրաքանչյուր միս համեմված է խոտաբույսերով, սոխով և պղպեղով, որպեսզի դուրս բերի իր բնական համը: Խորովածը հաճախ մատուցում են լավաշի հետ՝ հայկական ավանդական հացով, որը կարելի է փաթաթել մսով, թարմ խոտաբույսերով և բանջարեղենով՝ իսկական համի համար:
Հուշում. Միացե՛ք տեղական սննդի շրջագայության կամ խորովածի միջոցառմանը և փորձեք խորովածը հայկական ավանդական ոճով, հաճախ բանջարեղենով, տնական թթու վարունգով և մի բաժակ հայկական կոնյակով կամ գինիով:
Ջինգյալով հաց
Եթե ցանկանում եք համտեսել Հայաստանի գյուղական համերը, անպայման փորձեք Ջինգյալով հացը ։ Արցախյան տարածաշրջանի այս յուրահատուկ ուտեստը տափակ հաց է՝ լցոնված առնվազն տասը տեսակի վայրի խոտաբույսերի խառնուրդով, ինչպիսիք են կիլանտրոն, մաղադանոսը և ճակնդեղի տերևները: Խոտաբույսերը համեմվում են, դնում խմորի մեջ, որն այնուհետև թխում են: Բուսական այս դելիկատեսը հիանալի կերպով արտացոլում է Հայաստանի գյուղական հարուստ ավանդույթները։
Հուշում. Փորձեք ինքներդ պատրաստել ժինգյալով խոհարար տեղական խոհարարության դասընթացի ժամանակ, որտեղ դուք կիմանաք եզակի դեղաբույսերի և տեխնիկայի մասին, որոնք այս ուտեստն առանձնահատուկ են դարձնում:
Ղափամա՝ տոնական դդումով ուտեստ
Ղափաման տոների համար հաճախ պատրաստվող ուտեստ է: Դդմիկը լցոնվում է բրնձով, չորացրած մրգերով (ինչպես չոր ծիրանը, չամիչը և ընկույզը), քաղցրացված մեղրով և համեմված դարչինով: Դդումը թխում են այնքան, մինչև փափկի, և նրա բույրը տարածվի ամբողջ տնով մեկ Մատուցելիս դդումը բացվում է, որպեսզի հայտնվի գունավոր միջուկը: Այս ուտեստը ոչ միայն համեղ է, այլև հայկական մշակույթում առատություն և ջերմություն է խորհրդանշում։
Հետաքրքիր փաստ. Ղափամայի մասին նույնիսկ հայկական ժողովրդական երգ կա, որն ընդգծում է այս ուտեստի հանրաճանաչությունը։
Լավաշ
Խոհարարական ճանապարհորդությունը Հայաստանով անհնար է առանց լավաշի՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկում ընդգրկված բարակ, փափուկ հացի: Այս հացը ավանդաբար թխվում է թոնրի մեջ՝ ստորգետնյա կավե ջեռոցում, որը տալիս է նրան յուրահատուկ համ։ Լավաշը հաճախ մատուցվում է պանրի, թարմ խոտաբույսերի և մսի հետ՝ այն դարձնելով հայկական ճաշի բազմակողմանի և անբաժանելի մասը:
Հայկական պանիր և գինի. կատարյալ համադրություն
Հայաստանի կաթնամթերքի մշակույթը նույնքան հարուստ է, որքան նրա խոհարարական ժառանգությունը, և պանիրը կարևոր տեղ է գրավում հայկական ճաշատեսակներում։ Փորձեք տեղական սորտեր, ինչպիսիք են Լոռի պանիրը, աղի և փխրուն պանիրները, կամ Չանախը, կավե ամանների մեջ հնեցված պանիր համադրեք դրանք հայկական գինիների հետ, որոնք ունեն յուրահատուկ համ։
Հուշում. Կատարե՛ք պանրի և գինու համտեսի էքսկուրսիա Արենիի տարածաշրջանում՝ համտեսելու հայկական ամենահին գինեգործարաններում արտադրված գինիները և ծանոթանալու հայկական գինեգործության պատմությանը:
Հայկական ավանդական տոլմա
Հայկական տոլման ճաշատեսակ է, որը հաճախ մատուցվում է հատուկ առիթներով։ Սա խաղողի տերևներով փաթաթված աղացած միսից ուտեստ է։ Միջուկը բաղկացած է աղացած մսի, բրնձի և խոտաբույսերի և համեմունքների ընտրանիից: Բուսակերները կարող են փորձել պասուց տոլմա՝ առանց մսի տարբերակը՝ լցոնված բրնձով, սիսեռով և չոր մրգերով։
Մշակութային ասպեկտ. Տոլմա պատրաստելը հաճախ դառնում է ընտանեկան գործ, երբ բոլորը մասնակցում են միջուկը փաթաթելու նուրբ գործընթացին՝ ստեղծելով միասնության մթնոլորտ, որն այնքան կարևոր է հայկական մշակույթում:
Քաղցր ավարտը գաթայով
Որպեսզի ավարտեք ձեր խոհարարական ճանապարհորդությունը Հայաստանում քաղցր նոտայով, փորձեք գաթա՝ հայտնի հայկական խմորեղեն, որը գալիս է տարբեր ձևերի և չափերի: Այս խմորեղենը լցված է քաղցր, յուղալի միջուկով, որը կոչվում է Խորիզ, որն ունի ընկուզային, կարամելացված համ: Գաթան հիանալի համադրվում է մեկ բաժակ հայկական սուրճի հետ։ Այն հաճախ զարդարված է բարդ ձևավորումներով, որոնք ընդգծում են հացթուխի վարպետությունը և տեսողական հմայքը հաղորդում նրբաճաշակությանը:
Խորհուրդ. Գաթան հատկապես հայտնի է Գառնիում, որը հայտնի է իր հնագույն տաճարով: Համատեղեք այս պատմական վայր այցելությունը տեղական գաթայի համտեսմամբ՝ հիրավի ընկղմվող փորձի համար:
Պլանավորեք ձեր խոհարարական ճանապարհորդությունը դեպի Հայաստան Jan Armenia Tours-ի հետ
Այս ուտեստները միայն սկիզբն են այն ամենի, ինչ առաջարկում է հայկական խոհանոցը։ Jan Armenia Tours-ում մենք կազմակերպում ենք հատուկ սննդի շրջագայություններ և խոհարարական փորձառություններ, որտեղ դուք կարող եք վայելել այս խորհրդանշական ուտեստները, սովորել ավանդական բաղադրատոմսեր և հանդիպել տեղական արհեստավորների, ովքեր վառ են պահում հայկական խոհանոցի ավանդույթը:
Միացե՛ք մեզ խոհարարական ճանապարհորդության Հայաստանով և բացահայտե՛ք այս գեղեցիկ երկիրը բնորոշող համերը:
