Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը հիմնադրվել է 1932թվականին՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ: Թատրոնի հիմքը հանդիսացել է Երևանի պետական կոնսերվատորիայի տնօրեն Ա. Տեր-Ղևոնդյանի նախաձեռնությամբ 1927թ. ստեղծված օպերային ստուդիան՝ իր երգչախմբի, մեներգիչների ու սիմֆոնիկ նվագախմբի կազմերով: Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի բացումը տեղի է ունեցել 1933թվականի հունվարի 20-ին Սպենդիարյանի հայտնի «Ալմաստ» օպերայի բեմադրությամբ:
Թատրոնի երաժշտական ղեկավար Ռոմանոս Մելիքյանի նախաձեռնությամբ 1935թ. առաջին անգամ մասնագիտացված բեմահարթակում բեմադրվեց և ներկայացվեց հայտնի կոմպոզիտոր Արմեն Տիգրանյանի «Անուշ» օպերան:
Հիմնադրման հենց սկզբից թատրոնի ստեղծագործական անձնակազմը հանձն առավ ազգային կերպարի ստեղծման ազգանվեր գործը՝ մշակելով կատարողական և բեմադրական ազգային սկզբունքները: Արդեն 1939թվականին այն աննախադեպ հաջողությամբ ներկայացավ Մոսկվայի Մեծ թատրոնի բեմում: 1940թվականին հայ մեծանուն ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանի նախագծով վեր խոյացավ թատրոնի նորակառույց շենքը, որը մինչ օրս համարվում է քաղաքի ամենագեղեցիկ ու յուրօրինակ շինություններից մեկը: 1956թվականին թատրոնը ևս մեկ հաջող ելույթով ներկայացավ Մոսկվայում՝ Հայկական արվեստի և գրականության երկրորդ տասնօրյակի շրջանակում: Բեմադրված էր հայ իրականությունում առաջին ազգային օպերան՝ «Արշակ Բ»:
Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնն իր ուրույն տեղ ունի հայ ժողովրդի կյանքում: Այն մշտապես հավատարիմ է մնում իր գաղափարախոսությանը, այն է՝ հայ արվեստասերին մատուցել բարձր մշակույթ և կրթել նոր սերունդ: